Η βρετανική πρωτοβουλία Red Card Israeli Racism παρουσιάζει μια αναφορά στη σημασία του μποϊκοτάζ του Ισραήλ στο τομέα του ποδοσφαίρου και των προσπαθειών της Παλαιστινιακής Ομοσπονδίας να καταστεί το Ισραήλ υπόλογο για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Παλαιστίνιων.
20 Ιουλίου 2016
Η περίπτωση του αθλητικού μποϊκοτάζ του Ισραήλ στο ποδόσφαιρο μπορεί να συγκριθεί με το ποδοσφαιρικό μποϊκοτάζ της Νοτίου Αφρικής. Η Νότιος Αφρική είχε αποκλειστεί από διεθνείς αγώνες ποδοσφαίρου για είκοσι οκτώ χρόνια (1964 ως 1992) λόγω του απαρτχάιντ και όχι για ποδοσφαιρικούς λόγους. Ο αθλητισμός της Νοτίου Αφρικής ήταν και παραμένει πολύ σημαντικός διεθνώς, σε αντίθεση με το Ισραήλ. Γιατί λοιπόν να ασχοληθούμε με το αθλητικό μποϊκοτάζ; Και γιατί με το ποδόσφαιρο;
Πρώτον, το ποδόσφαιρο είναι μακράν το σημαντικότερο άθλημα του Ισραήλ, με το μπάσκετ να ακολουθεί με μεγάλη διαφορά, ενώ η κυβέρνηση θεωρεί το ποδόσφαιρο αρκετά σημαντικό ώστε να το χρηματοδοτεί.
Δεύτερον και κυριότερο, το διεθνές ποδόσφαιρο αποτελεί για το Ισραήλ μια εξαιρετικά σημαντική δραστηριότητα κανονικοποίησης. Το Ισραήλ έχει καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να είναι η διοργανώτρια χώρα ποδοσφαιρικών τουρνουά. Και όταν συνέβαινε αυτό, η κυβέρνηση μιλούσε ανοιχτά για το κύρος που θα επέφερε στη χώρα. Μάλιστα, μια φορά ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ ήταν και οι δυο παρόντες στα τηλεοπτικά πλατό της συνέντευξης τύπου για έναν επισκέπτη προπονητή!
Τρίτον, η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα της Παλαιστίνης προσφέρει τεράστια τόνωση στο ηθικό του παλαιστινιακού λαού. Ο παλαιστινιακός κόσμος του ποδοσφαίρου χαιρέτισε το γεγονός ότι τον Ιούνιο του 2015 κατάφεραν να συναντηθούν οι πρωταθλήτριες ομάδες της Γάζας και της Δυτικής Όχθης μετά από πιέσεις των Παλαιστινίων. Αυτό αξίζει την αμέριστη στήριξή μας.
Τέταρτον, το μποϊκοτάζ ενισχύει την ευαισθητοποίηση σχετικά με το ρατσισμό και την κατάχρηση των δικαιωμάτων των Παλαιστίνιων σε ολόκληρη την ποδοσφαιρική κοινότητα παγκοσμίως. Αυτή η ποδοσφαιρική κοινότητα καταλαβαίνει τι είναι ρατσισμός. Εάν καταλάβει απόλυτα το ρατσισμό του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους εντός και εκτός γηπέδου, πράγμα που σήμερα δεν συμβαίνει, θα αποτελέσει ισχυρό σύμμαχο στο μποϊκοτάζ. Αυτό χρειάζεται χρόνο, οπότε είναι σημαντικό να συνεχίσουμε με σθένος και να ενισχύσουμε τις δράσεις μας.
Στόχος της εκστρατείας Red Card Israeli Racism του ΗΒ είναι «να ανασταλεί η συμμετοχή της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας του Ισραήλ στη FIFA και την UEFA έως ότου Ισραήλ σεβαστεί τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο». Τον ίδιο στόχο επιδιώκουν και αρκετές άλλες ομάδες ακτιβιστών στην Ευρώπη.
Τα τελευταία χρόνια, μερικές από τις δράσεις των ακτιβιστών ήταν οι διαδηλώσεις κατά ισραηλινών ομάδων που έπαιζαν σε ευρωπαϊκές χώρες, η εναντίωση στη διοργάνωση πρωταθλημάτων της UEFA στο Ισραήλ (με κάποια επιτυχία), οι εκστρατείες και η άσκηση πολιτικής πίεσης στις FIFA, UEFA και τις εθνικές ομοσπονδίες, η κατάληψη των κεντρικών γραφείων της UEFA με σημαντικά αποτελέσματα και, απλά, το μοίρασμα φυλλαδίων σε ποδοσφαιρικούς αγώνες. Τη στήριξή τους έχουν δηλώσει αναγνωρισμένοι ποδοσφαιριστές όπως ο Ερίκ Καντονά και ο Φρεντερίκ Κανουτέ και σθεναροί υπέρμαχοι των δικαιωμάτων του ανθρώπου όπως ο επιζών του ολοκαυτώματος Στεφάν Εσέλ, ο Αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου και ο σκηνοθέτης Κεν Λόουτς. Με κάθε ευκαιρία, ενημερώνεται και εκπαιδεύεται ο ποδοσφαιρικός κόσμος για τον τρόπο που το Ισραήλ παραβιάζει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και εμποδίζει έτσι την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου στην Παλαιστίνη σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ομίλου.
Το 2015, στο 65ο Ετήσιο Συνέδριο, η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκανε ένα τεράστιο βήμα και πρότεινε να ανασταλεί η συμμετοχή του Ισραήλ στη FIFA έως ότου επιλυθούν ικανοποιητικά για τους Παλαιστίνιους τέσσερα συγκεκριμένα ζητήματα σχετικά με το ποδόσφαιρο. Τελικά αυτό ήταν ένα βήμα υπερβολικά μεγάλο που μάλλον ήρθε υπερβολικά νωρίς. Η πολιτική της FIFA υποχρέωσε την Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία να συμβιβαστεί με μια «Τροποποίηση» που τουλάχιστον κράταγε το θέμα στην επικαιρότητα. Το Συνέδριο συγκρότησε μια «Επιτροπή Παρακολούθησης Ισραήλ-Παλαιστίνης» για να αντιμετωπιστούν τα τέσσερα ποδοσφαιρικά ζητήματα που θέτουν εμπόδια για το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο:
- Ελευθερία κίνησης. Οι συνοριακοί έλεγχοι και τα μπλόκα στους δρόμους από το Ισραήλ στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη δυσκολεύουν τη ζωή όλων των Παλαιστινίων. Το ποδόσφαιρο έχει δεχτεί ιδιαίτερο πλήγμα καθώς εδώ και πολλά χρόνια δεν μπορεί να βγάλει στο γήπεδο τις καλύτερες ομάδες σε διεθνή τουρνουά. Οι ντόπιες ομάδες συχνά πρέπει να ταξιδέψουν από την προηγούμενη μέρα για να παίξουν σε αγώνες μόλις 50 χλμ μακριά.
- Εισαγωγές εξοπλισμού. Το Ισραήλ ελέγχει απολύτως την κίνηση αγαθών προς τα κατεχόμενα και επιβάλλει δασμούς. Ο ποδοσφαιρικός εξοπλισμός υφίσταται μεγάλες καθυστερήσεις και υψηλούς δασμούς.
- Ρατσισμός στο Ισραήλ. Ο ρατσισμός κατά των Παλαιστινίων πολιτών διαποτίζει την ισραηλινή κοινωνία με πολλούς τρόπους, με επίσημη συχνά παρακίνηση και παρότρυνση. Ποδοσφαιρικά Συνθήματα «Θάνατος στους Άραβες» ηχούν στο στάδιο Μπειτάρ Ιεροσολύμων αλλά επιβάλλονται αμελητέες ποινές. (Ο Νετανιάχου είναι μεγάλος υποστηρικτής της Μπειτάρ)
- Η ομάδα αυτή δεν έχει προσλάβει ποτέ Παλαιστίνιο κάτοικο του Ισραήλ και επιμένει σε αυτή την πολιτική. Η Ισραηλινή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δεν φέρνει αντιρρήσεις, γιατί δεν θέλει να το κάνει. Μάλιστα το 2015 πρότεινε το χωρισμό ενός πρωταθλήματος νέων στα δύο– ένα για τους Παλαιστίνιους και ένα κυρίως για τους Ισραηλινούς, κατόπιν απαίτησης γονέων όπως ισχυρίστηκε, αλλά αυτό δεν έγινε μετά από νομική διαδικασία που κίνησε η οργάνωση Adalah.
- Ομάδες εποικισμών. Η ενσωμάτωση των κατοίκων των εποικισμών στην Ισραηλινή κοινωνία είναι πλήρης. Αυτό περιλαμβάνει ποδοσφαιρικές ομάδες από τους εποικισμούς στα νεανικά πρωταθλήματα. Οι αρμόδιοι στο Ισραήλ το θεωρούν αυτό αποδεκτό και αρνούνται τα παλαιστινιακά δικαιώματα στη γη ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι εποικισμοί είναι παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Τα παραπάνω τέσσερα θέματα αφορούν ισραηλινές πολιτικές στον πυρήνα των πολιτικών κατοχής και άρνησης των Παλαιστινιακών δικαιωμάτων από το καθεστώς.
Ποιες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας της Παλαιστινιακής ποδοσφαιρικής ακαδημίας μέσω της Επιτροπής Παρακολούθησης; Η πρόοδος στην αρχή ήταν αργή, με μόνο μια επιτυχία: Τον Ιούνιο του 2015 ομάδες από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη έπαιξαν σε αγώνα για πρώτη φορά μέσα σε δεκαπέντε χρόνια. Αλλά ακόμα και αυτό έγινε μετά από παρέμβαση της FIFA καθώς η Ισραηλινή συνοριοφυλακή παρεμπόδιζε τη μετακίνηση ορισμένων παικτών για αρκετές μέρες. Από τότε πολλές περισσότερες παραβιάσεις έχουν διαπραχθεί από τους Ισραηλινούς, όπως να πυροβολούν Ισραηλινούς παίκτες στα πόδια, ρίψη δακρυγόνων σε γήπεδα, συλλήψεις παικτών και καταστροφή υποδομών. Η αναφορά της Επιτροπής Παρακολούθησης Ισραήλ-Παλαιστίνης στο 66ο συνέδριο της FIFA το Μάιο του 2016 αποκάλυψε ότι «πρέπει να γίνουν πολλά». Αυτό καταδεικνύει την αποτυχία της Επιτροπής. Επομένως η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ένωση θα πρέπει να επιστρέψει στην επίσημη απαίτηση για μελλοντική αναστολή της συμμετοχής τους Ισραήλ στη FIFA.
Στο μέλλον η Παλαιστινιακή Ένωση θα αντιμετωπίζει μεγαλύτερες δυσκολίες να καλεί άμεσα για αναστολή ή αποπομπή ενός άλλου μέλους στο Συνέδριο. Στις 26 Φεβρουαρίου 2016 νέες «μεταρρυθμίσεις» του καταστατικού συμφωνήθηκαν με τις οποίες μόνο τα μέλη του νέου «συμβουλίου» της FIFA, μια αναθεωρημένη μορφή της εκτελεστικής επιτροπής, θα μπορούν να προτείνουν αναστολή ή αποπομπή στο Συνέδριο.
Η προσέγγιση του Συμβουλίου θα έπρεπε να ενισχύονται από τη νέα έκθεση «Για το Παιχνίδι. Για τον Κόσμο» του Καθηγητή John G Ruggie, την οποία ζήτησε η FIFA σε απάντηση των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κατάρ, αλλά το πεδίο της αναφοράς είναι ευρύτερο. Βασίζεται στις Κατευθυντήριες Αρχές του ΟΗΕ και προτείνει η FIFA να υιοθετήσει μια ξεκάθαρη και συνεκτική πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυστηρούς κανόνες εφαρμογής. Συνοπτικά, η έκθεση τονίζει ότι η FIFA πρέπει να «ενσωματώσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων της και των σχέσεων» (σελίδα 9) και αναφέρεται ειδικά στις σχέσεις με ενώσεις μέλη και άλλες οντότητες. Πέρα από τις συμβατικές συμφωνίες, η έκθεση αναφέρει μόνο την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών στο ποδόσφαιρο, αλλά σαφώς η έκθεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολύ πιο πλατιά, -ειδικά για να επισημάνει τι πρέπει να γίνει για το θέμα Παλαιστίνη/Ισραήλ. Η παραπομπή σε αυτή την έκθεση θα δώσει τη δυνατότητα στους ακτιβιστές να επισημάνουν ότι το μποϊκοτάζ δεν αφορά την πολιτική (το κοινό επιχείρημα των ποδοσφαιρικών ενώσεων) αλλά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σίγουρα, χρειάζεται διαρκής ενασχόληση με το θέμα από τους ακτιβιστές: Μέχρι τώρα δραστηριοποιούνται:
Red Card Israeli Racism ; CAPJPO – EuroPalestine – sommaire; BDS France | Boycott – Désinvestissement – Sanctions; Italy | BDSmovement.net; Spain | BDSmovement.net.
Άλλα αθλήματα;
Αν και το ποδόσφαιρο είναι το κύριο άθλημα στο Ισραήλ, το δεύτερο είναι το μπάσκετ για το οποίο έχουν γίνει αρκετές διαδηλώσεις στην Ισπανία, τη Γαλλία και αλλού. Έχει πραγματοποιηθεί επίσης δράση μποϊκοτάζ σε έναν αγώνα κωπηλασίας στη Μαλαισία, και υπάρχουν πολλά άλλα αθλήματα όπου υπάρχει Ισραηλινή συμμετοχή σε ευρωπαϊκές ομοσπονδίες και όπου μπορεί να αναληφθεί δράση