Πως το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ισραηλινής στρατιωτικής βιομηχανίας
Πριν από μερικούς μήνες πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ η Έκθεση Τεχνολογίας & Απασχόλησης (Technology Employment Fair). Πρόκειται για μια ετήσια εκδήλωση στην οποία διάφορες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας προσκαλούνται από το Πανεπιστήμιο ώστε να στήσουν στην Πανεπιστημιούπολη περίπτερα ενημέρωσης και να προσπαθήσουν να πείσουν τους φοιτητές πως το να εργαστούν σε αυτές αποτελεί ένα πρώτο βήμα μιας επιτυχημένης καριέρας. Παράλληλα με εταιρείες γίγαντες όπως οι Apple, Cisco, Amazon και Samsung, το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβλ προσκάλεσε επίσης τις (ισραηλινές) εταιρείες όπλων Rafael, IAI, Bet Shemesh Engines, το Πυρηνικό Ερευνητικό Κέντρο της Negev (Negev Nuclear Research Center) και την Elbit Systems, καθώς επίσης και τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών: την Shin Bet και την Mossad.
Σε κάθε ένα από τα περίπτερα έβρισκε κανείς σνακ και αναμνηστικά με τα λογότυπα των εταιρειών, τα οποία εκείνες μοίραζαν με αντάλλαγμα λίγα λεπτά από τον χρόνο των φοιτητών, κατά την διάρκεια των οποίων οι εκπρόσωποι των εταιρειών υπόσχονταν υψηλούς μισθούς, απαιτητικά και ικανοποιητικά πρότζεκτ, αλλά και ευκαιρίες ανέλιξης εντός της ιεραρχίας τους. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών ήταν ωστόσο λιγότερο πρόθυμοι να κάνουν συζήτηση σχετικά με τα προϊόντα που αναπτύσσουν οι εταιρείες τους.
Οι εκπρόσωποι της IAI (Ισραηλινή Αεροδιαστημική Βιομηχανία – Israeli Aerospace Industries), οι οποίοι προσέφεραν στο περίπτερο καραμελωμένα ποπκόρν, δεν ανέφεραν πως τα drone που παράγει η εταιρεία πραγματοποίησαν στοχευμένες επιθέσεις ακριβείας εναντίων πολιτών στην Γάζα, ή πως βρίσκονται στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον εντοπισμό και τον αποκλεισμό των προσφύγων. Όπως επίσης δεν ανέφεραν το θερμό καλωσόρισμα της εταιρείας στον Min Aung Hlaing, κατά την επίσκεψη του στο Ισραήλ, τον Στρατηγό που πήρε πέρσι με στρατιωτικό πραξικόπημα την εξουσία στην Μιανμάρ. Μετά την επίσκεψη του αυτή, η IAI και οι Η.Π.Α. πούλησαν επιθετικά περιπολικά σκάφη στον Hlaing, παρά το εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί από την Ευρωπαΐκή Ένωση λόγω των αξιόπιστων αναφορών για τις φρικαλεότητες που διέπραξε ο στρατός κατά της μειονότητας των Ροχίνγκια, υπό τις εντολές του Hlaing.
Τέσσερις μήνες πριν την επίσκεψη Hlaing, το Μουσείο Μνήμης Ολοκαυτώματος στις Η.Π.Α. προειδοποιούσε πως η Μιανμάρ βρισκόταν πολύ κοντά στο να διαπράξει γενοκτονία εναντίον των Ροχίνγκια. Το 2017, δύο μήνες πριν την υπογραφή της συμφωνίας για την πώληση των επιθετικών περιπολικών σκαφών, μια αντιπροσωπεία του Ο.Η.Ε. δήλωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Μιανμάρ προχώρησαν σε μια “εκστρατεία τρομοκρατίας” με σκοπό την εθνοκάθαρση της μειονότητας Ροχίνγκια.
Στο περίπτερο της Elbit Systems μπορούσε κανείς να πάρει θερμός με το λογότυπο της εταιρείας και καφέ, αλλά δεν μπορούσε να πληροφορηθεί πως η Elbit Systems είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη εξοπλισμού επιτήρησης κατά μήκος του Διαχωριστικού Τείχους, το οποίο ανεγέρθηκε με σκοπό την προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης στο Ισραήλ και την εκκαθάριση των περιοχών αυτών από Παλαιστίνιους κατοίκους.
Οι πόλεμοι του Ισραήλ στηρίζονται σε όπλα που παράγονται από την εταιρεία. Ο Ισραηλινός Στρατός εμπιστεύεται την Elbit Systems για την παραγωγή περισσότερο φονικών όπλων απ’ ότι προμηθευτές από το εξωτερικό. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου η Elbit Systems ανέλαβε την παραγωγή πυροβόλων για τον Ισραηλινό Στρατό έναντι της γερμανικής εταιρείας KMW. Αν και η KMW κέρδισε τον διαγωνισμό προμήθειας, ο Στρατός επέλεξε την Elbit Systems αφού προέκυψαν φόβοι πως η Γερμανία θα απαγορευε την χρήση βομβών διασποράς από τα πυροβόλα της, ύστερα από τον βομβαρδισμό χωριών στο νότιο Λίβανο το 2006, τον οποίο αργότερα ένας διοικητής μιας μονάδας πυροβολικού χαρακτήρισε ως “παρανοϊκό και τερατώδη”.
Οι δεσμοί μεταξύ του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και της Elbit Systems προχωρούν ωστόσο πέρα από την ετήσια πρόσκληση στην Έκθεση Τεχνολογίας & Απασχόλησης. Από το 2018 το Πανεπιστήμιο προσκαλεί φοιτητές από τμήματα συγκεκριμένων επιστημών αλλά και το Τμήμα Μηχανικής σε πάνω από 15 διαφορετικές εκδηλώσεις που διοργάνωσε η εταιρεία με σκοπό την πρόσληψη εργαζομένων. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις: ένα πάρτι Χάνουκα, η Ημέρα της Γυναίκας και ένας διαγωνισμός τεχνολογίας εμπνευσμένος από την “Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων”.
Πέρα από τις παραπάνω εκδηλώσεις, το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και η Elbit Systems τρέχουν τα τελευταία πέντε χρόνια το πρόγραμμα InnoBit. Για τους φοιτητές, το πρόγραμμα InnoBit αποτελεί ένα μάθημα μηχανικής το οποίο υπολογίζεται ως πτυχιακό έργο και το οποίο δίνει ακαδημαϊκές μονάδες Για την Elbit Systems είναι ένα εργαλείο πρόσληψης εργαζομένων και επιδότησης των τεχνολογικών εξελίξεων. Όλοι όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα υποχρεούνται να υπογράψουν μια συμφωνία εμπιστευτικότητας με την Elbit Systems και να δεσμευτούν εκ των προτέρων για παραχώρηση “δικαιώμάτων αποκλειστικότητας με παγκόσμια ισχύ στην Elbit Systems, χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, για χρήση πνευματικής ιδιοκτησίας (που απαπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος) χωρίς περιορισμούς στα πεδία δράσης της Elbit Systems: στρατιωτικό, παραστρατιωτικό και εσωτερικής ασφάλειας”.
Όμως αυτός δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η Elbit Systems εκμεταλλεύεται την πρόοδο της έρευνας στον ακαδημαϊκό χώρο με σκοπό την αποκόμιση κερδών. Το 2019, το Τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστήμιου του Τελ Αβίβ παρουσίασε εργαλεία τα οποία είχε αναπτύξει στην έκθεση οπλικών συστημάτων AUS&R (Autonomous Unmanned Systems and Robotics – Αυτόνομα Μη Επανδρωμένα Συστήματα και Ρομποτική Συστήματα) και έκτοτε ξεκίνησε συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου και της Elbit Systems στον τομέα της αυτόνομης πλοήγησης μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Παράλληλα, η διοίκηση του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ στηρίζει την εταιρεία καθώς διοργανώνει επανειλημμένα συναντήσεις μεταξύ ανώτατων στελεχών της Elbit Systems με καθηγητές, με σκοπό να παρουσιαστούν στους τελευταίους οι “νέες πρωτοπόρες καινοτομίες” της εταιρείας στους τομείς του λογισμικού κυβερνοασφάλειας και της πρόωσης αεροσκαφών, ώστε “να διευκολυνθεί η μεταφορά τεχνολογίας από ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα σε μια βιομηχανική εταιρεία με σκοπό την ανάπτυξη πρωτοποριακών προϊόντων”.
Ωστόσο δημοσιογραφικές έρευνες αποκάλυψαν πως λογισμικό που αναπτύχθηκε από την Elbit Systems και πωλήθηκε στην Αιθιοπία χρησιμοποιήθηκε για την παρακολούθηση μελών της αντιπολίτευσης, ενώ υπάρχουν εκτενείς αναφορές για την χρήση αεροσκαφών της Elbit κατά πολιτών – αντίστοιχα όπως στην περίπτωση της δολοφονίας τεσσάρων (Παλαιστίνιων) παιδιών στην παραλία στην Γάζας κατά την ισραηλινή επίθεση του 2014 στην Λωρίδα της Γάζας (Επιχείρηση “Protective Edge”). Είναι πολύ πιθανό πως τα συγκεκριμένα εγκλήματα καθώς και εκείνα για τα οποία θα είναι υπεύθυνη η Elbit System στο μέλλον, έχουν καταφέρει να πραγματοποιηθούν χάρη στην υποστήριξη και την συνεργασία του Πανεπιστημίου του Τελ Αβιβ.
Πέρα από την στενή σχέση μεταξύ εταιρειών οπλικών συστημάτων κα του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, το τελευταίο διαδραματιζει καίριο ρόλο στην διαμορφωση του δόγματος ασφαλείας του Ισραήλ. Ο κώδικας δεοντολογίας του Ισραηλινού Στρατού αναπτύχθηκε και επικαιροποιήθηκε σε συνεργασία με τον επίτιμο καθηγητή Asa Kasher, πρώην επικεφαλής της Έδρας Επαγγελματικής Ηθικής και Φιλοσοφίας της Πρακτικής του Πανεπιστημίου. Ο Kasher παρουσίασε μια σύνθετη ακαδημαϊκή ανάλυση βάσει της οποίας το μέγεθος της επίπτωσης στον άμαχο πληθυσμό κατά την διάρκεια της επιχείρησης Accountability (1993) ήταν “νόμιμο και σε σωστή δοσολογία”. Στην συγκεκριμένη περίπτωση πάνω από το 90% των απωλειών της επιχείρησης ήταν άμαχοι στους οποίους ο Ισραηλινός Στρατός επιτέθηκε με τον δηλωμένο σκοπό να τρομοκρατηθεί ο πληθυσμός του νότιου Λιβάνου και να προκληθεί ένα προσφυγικό ρεύμα προς την Βυρητό.
Το Ινστιτούτο Σπουδών Εθνικής Ασφάλειας (The Institute of National Security Studies – INSS), το οποίο συνδέεται με το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ασκεί επίσης σημαντική επιρροή στην πολιτική ασφάλειας του Ισραήλ. Το Ινστιτούτο προσλαμβάνει απόμαχους στρατιωτικούς του Ισραηλινού Στρατού και διατηρεί στενούς δεσμούς με πολιτικούς και στρατηγούς. Μετά τον Δεύτερο Πόλεμο στον Λίβανο (2006), το Ινστιτούτο προώθησε τις αρχές του Δόγματος “Dahiya” (από το όνομα της σιίτικης συνοικίας στη νότια Βυρητό), που αποτελεί τον οδηγό των επιχειρήσεων στην Γάζα από το 2008. Σε άρθρο που δημοσίευσε για λογαριασμό του INSS ο πρώην επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Giora Eiland, εξηγούσε πως ο Ισραηλινός Στρατός πρέπει να κερδίζει τους πολέμους “καταστρέφοντας σπίτια και υποδομές και προκαλώντας πόνο σε εκατοντάδες χιλιάδες”.
Μια ακόμα συνεισφορά της ακαδημαϊκής κοινότητας στους μηχανισμούς κατοχής είναι περισσότερο άμεση: η εκπαίδευση στρατιωτών στο να εκτελούν πολύπλοκα καθήκοντα που απαιτούν επαγγελματικές γνώσεις, μέσω των Προγραμμάτων Ακαδημαϊκής Εφεδρείας. Για παράδειγμα, η ακαδημαϊκή εφεδρεία στο Τμήμα Νομικής εκπαιδεύει δικηγόρους για λογαριασμό της Στρατιωτικής Εισαγγελείας, η οποία ασχολείται με την συγκάλυψη εγκλημάτων πολέμου (του Ισραήλ) και την παράκαμψη των διεθνών εποπτικών μηχανισμών. Μία από τις αποφοίτους του Προγράμματος Εφεδρείας Νομικών του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ είναι η καθηγήτρια Gabriella Blum, η οποία έθεσε τα θεμέλια για τη νομική διευθέτηση στοχευμένων εξωδικαστικών δολοφονιών ως μέρος της δουλειάς της στην Στρατιωτική Εισαγγελεία. Η Blum προσδιόρισε πως κάθε Παλαιστίνιος που χαρακτηρίζεται ως μέλος ένοπλης οργάνωσης “αποτελεί νόμιμο στόχο και μπορεί να πυροβοληθεί πισώπλατα όταν κοιμάται”.
Η ισραηλινή ακαδημαϊκή κοινότητα ευρύτερα και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβιβ συγκεκριμένα, συμμετέχουν επομένω στους μηχανισμούς κατοχής του Ισραήλ και στους πολέμους του σε κάθε επιπεδο: διαμορφώνοντας το στρατιωτικό δόγμα και τον ηθικό κώδικα που επιτρέπει την σκόπιμη στοχοποίηση αμάχων, αναπτύσσοντας τεχνολογίες που επιτρέπουν την εφαρμογή του συγκεκριμένου δόγματος με την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια και – τελικά – παρέχοντας νομική κάλυψη ενάντια στις κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου.
Το άθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στα περιοδικά “Kol Hastudentim” and “Zo Haderech” στην εβραϊκή γλώσσα τον Απρίλιο 2022. Μεταφράστηκε στα αγγλικά με την άδεια του συγγραφέα από τον Shir Hever και δημοσιεύτηκε στην σελίδα του BDS Movement τον Μάιο 2022. Μετάφραση στα ελληνικά / Επιμέλεια: BDS Greece
